W czasie wakacji 2017 roku, wraz z moim tatą udałem się w kilka tras, których celem były miejsca historyczne związane z historią XX wieku, znajdujące się w naszym regionie. Pierwszym przystankiem było Grodno, miasto znajdujące się obecnie na terenie Białorusi, jednak przez większość swojej historii znajdowało się w granicach Polski. Wyprawa odbyła się na rowerach, trasa z Sokółki do Grodna zajęła nam około 4-5 godzin, nie licząc czasu spędzonego na granicy. Widzieliśmy wiele obiektów, takich jak zamek Batorego, liczne świątynie, grodzieński dworzec PKP i wiele innych, jednak najważniejszy był niewielki dom, w którym przez pewien czas mieszkała Eliza Orzeszkowa autorka takich utworów jak „Nad Niemnem”, czy „Gloria victis”. Mieszkała ona w tym domu od 1894 do swojej śmierci w 1910 roku. Obecnie znajduje się tam Muzeum Elizy Orzeszkowej. Po około 2 dniach pobytu za granicą wróciliśmy do domu.

Tydzień później wyruszyliśmy, aby zobaczyć miejsca na Sokólszczyźnie. Pierwszym z nich było pole bitwy z czasów wojny polsko-bolszewickiej, niedaleko wsi Zaśpicze. Walczyło w tej wojnie wiele osób, a natarcie Rosji bolszewickiej zostało zatrzymane dopiero podczas bitwy warszawskiej 1920 roku. Następnie udaliśmy się na cmentarz w Klimówce, gdzie spoczywają osoby biorące udział w bitwie pod Zaśpiczami. Trzecim punktem odwiedzonym tego dnia był cmentarz w Kuźnicy, na którym spoczywają żołnierze z 21 Dywizji Górskiej, polegli również podczas wojny z bolszewikami, podczas Bitwy Niemeńskiej 1920 roku. Na tym zakończyliśmy kolejny dzień naszej „wycieczki”

Celem ostatniej trasy, na którą wyjechaliśmy 3 tygodnie później, była ziemia augustowska. Jako pierwsze miejsce odwiedziliśmy 2 bunkry z czasów II wojny światowej w okolicy wsi Rubcowo. Były to bunkry na linii Biebrzy, z których nigdy nie oddano żadnego strzału podczas wojny. Są one wręcz w idealnym stanie, niewiele elementów uległo zniszczeniu z biegiem lat. Kolejnym punktem był cmentarz z czasów II wojny światowej w Macharcach, na którym spoczywają żołnierze niemieccy oraz rosyjscy, którzy zginęli w trakcie II wojny światowej. Nic jednak nie wskazywało na to, że może to być cmentarz, gdyż wokół był tylko niewielki płot, a z daleka nie widzieliśmy żadnych mogił. Ostatnimi obiektami naszej podróży były 2 pomniki z czasów II wojny światowej znajdujące się między miejscowościami Płaska a Mikaszówka. Jeden z nich nawiązuje do 4 żołnierzy Wojska Polskiego zabitych w bestialski sposób przez Rosjan, drugi natomiast jest poświęcony oddziałowi, który poległ w 1944 roku pod dowództwem porucznika Witolda Pileckiego ps. „Żwirko”. Po zakończeniu zwiedzania wróciliśmy do domu, gotowi do kolejnych podróży w przyszłym roku.

dh. Paweł Januszkiewicz HO